तिर्थे : “अष्टम अध्याय”

सिउनीखोला (हाम्रो खर्यान/डालामुङ्ग्रा अम्रिसा आदि भएको जमिन थ्यो, खोल्साको रिपा:"घाम कम लाग्ने" पाखो पट्टी) बाट दाउरा ले'र आउँदै थिम| पँधेरा बंगैचा आइपुग्दा यस्सो माथिपट्टी हेरेको, नरेसार्कीको बारीका डीलमा बेल्ती(अम्बा) पहेँलपुर्!! ओई जाँठा तिर्थे! बेल्ती हेर तो!!! तिर्थेले एस्सो आँखा गाड्यो बाटाको माथिपट्टी बारीको ढिकमा| बेल्ती पाकेर पँहेलपुर् !!  म पछी पछी थें| तिर्थे अँघी | तिर्थेले केहि नबोली ल्वात्त दाउराको डोको बिसायो बाटाको कुनामा| मैले कुरो बुझिहालें| मैले नि बिसाएँ| दुवै जना अजम्मरी र सिउँडीको बार नाघ्दै छिरिम बारीमा| पाक्या बेल्ती क्वाप का क्वाप दार्न थालीम| कति पो खानु र! गोजामा भर्दै थिम| मकै बारीबाट लात्रिंदै आएका काँक्राका झालमा तर्ल्याङ् र तुर्लुंङ् काँक्रा! लोभीको भाँडो उभिन्डो भन्या झैँ, हाम्लाई काँक्राको नि लोभ लाग्यो| हतारमा तिर्थेले बेल्तिको एउटो हाँगो कर्याक्क गर्दै भाँच्यो| दुइटा सुर्का माथि नरे सार्कीको घर थ्यो| घरमै रैचन सबै जाहान| नरे कराउन थालिहाल्यो| ए~~!! को हो त्यो बारीमा बेल्ती चोर्नी!!! हाम्रो पालो अजम्मरिको बार नाघ्दै बेल्ती सेल्ती त्यतै हुर्र्याएर भागीम| हतारमा उल्टो भागिएछ सिउनिखोला तिरै | 

अलि पर रोका' घरको आड लाएर लुकेर बसिम एकछिन| तर आपद! दाउराको भारि त उसकै बारीको मुनि छ | जसरि नि फन्दामा परिहालियो | तर भगबानले समस्या सँगै समाधान नि पठाएका हुन्चन के!! उताबाट गोसाइं कमलेकि आमा घाँसको भारि ले'र आउँदै थिईन| हाम्लाई सार्है मायाँ गर्थिन| मुन्तिर बाटोमा झरेर उनलाई सबै कुरो नढाँटि सुनायौं| कमलेकी आमाले आइडिया निकाल्नुभयो | आफ्नो डोको बाट हँसिया झिकेर हाम्लाई दिएर, यदि उसले भेट्यो भने हामीलाई थाहा छैन| हामीले हँसिया बिर्सेर डोको अँघीनै बिसाएर सिउनिखोला हँसिया लिन गएका थिईम भन्नु! अनि मैले नि भन्ने छु कि हो यिनीहरु म सँगै आएका हुन्| यिनीहरुले चोरेका हैनन्| 

हुन पनि त्यस्तै भयो| हाम्रो डोकोको छेउमा कुरेर बसिराखेको रैछ| हाम्लाई देख्नासाथ खाउँला झैँ गरि गर्जिन थाल्यो| जाबो चार दाना बेल्ती मागेको भए दिई हाल्थें नि!! हाँगा भाँची भाँची चोर्नु पर्छ!!! म गरिप लाइ हेप्नी!!! हाम्ले केहि थाहा नपाए झैँ गरिम| के भयो र नरे दाई? किन यसरि च्याँट्ठीन्चौ हो!!! हाम्लाई थाहा नभएको सबिस्तार बताए पछी उ चुपचाप लागेर घर उक्लियो| हामि नि खुशी हुँदै कमलेकि आमालाई धन्याबाद दिंदै घरतिर लागिम| 

बेलुकी तिर्थेको र मेरो घनघोर सल्लाह भयो| छलफल भयो| त्यसले हाम्लाई त्यत्रो दोष लगाउनि!! तेस्का बेल्ती अब छोड्नु हुन्न!! म धेरै जसो साँझको खाना खाएर तिर्थेकोमा जाने गर्थेँ| उसको कोठा बाहिरै बाट जान सकिन्थ्यो| माटे भर्यांग उक्लेर सिधै उसको कोठामा जाँदा कसैलाई थाहा हुने थिएन| तर हाम्रो घरमा त्यो ब्यबस्था थिएन| त्यसैले मैले उपध्र्या साथी कोठामा ल्याउन खासै पाउँथिन| बेलुकी तिर्थ्या झोला बाट किताप खान्याइम | झोला बेरेर गोजामा कोचिम | अनि हिँडियो नरे सार्किका बेल्ती चोर्न| करिब २० मिनेटको बाटो हुँदो हो| बर्खाको समय| तिर्थ्या बारी हुँदै ड्वा(गहिरो बाटो/डगर) हुँदै हिलोमा कच्याल कच्याल गर्दै पुगियो नरे सार्किका बेल्ती भएको ठाममा | घर भन्दा तीन चार सुर्का तल अन्तिम सुर्काको बेल्ती बाट सुरु गरियो| झोला र पेट भरियो| यस्सो उँभो हेरेको त अरु पनि टन्नै बोट रहेछन | आजलाइ त भैहाल्यो | फेरी अर्को चोटी लाइ बाँकी राखेर फर्किइयो तिर्थ्या कोठामा| खाट मुनि बेल्तिको थान्को लाइयो| अनि सुतियो|

अर्को दिन खाटमुनिका बेल्ती सक्केपछी फेरी जाउँ जाउँ भयो| हिंडीम् फेरी अर्को रात| अर्को पटक चाहिँ मैले टर्च लाइटको ब्यबस्था गरेँ| अर्को दिन आँगनको छेउँमा भएको ठुलो बेल्ती को बोटनेर पुग्यौं| भित्र सुतिसकेका थिएनन| खुट्टामा चिल्लो लगाएर मालिस गर्दै गफ चुट्दै बसिरहेका थिए| झ्यालको चर् बाट देखियो| बेल्तीको फेंदमा कोहि नचढोस भनेर टन्न लाएर बयरका काँडा बाँधेर बेरिएको थियो| एक एक गर्दै फुकाइम| अनि चढीम् बेल्तिको रुखमा| अँध्यारो रात थियो| कुन दाना पाकेका कुन काँचा छुट्टयाउन सकिन्थेन| मुखमा टर्च लाइट च्याँपेर बेल्तिको दानामा देखाउँदा जुन टल्किन्छ त्यो टिप्दै झोलामा कोचार्न थालीम| झोला भरेर रुखबाट झर्दै थिईम| घर्याक्क कुइँयँ गर्दै ढोका खोलेको आबाज आयो| हतार हतार झरेर आँगनको डिलबाट तलतिर घुस्रिम| आँगन देखि आँगन मुनिको बारी करिब पाँच मिटर तल थियो| र कान्ला भरि सिस्नो थियो| हामि त्यहिँ सिस्नोको घारीबाट तल घुस्रिम| धन्न छिप्पिसकेका सिस्नोका डाँठ समात्दै झर्दा पोलेन| भर्खर मकै फाँडेका मकैका तिखा बुटी (ठुटि) थे | ति पनि छलियो |पाँच मिनेट थुचुक्क बसेपछी पछी उठेर लागियो घर तिर एक एक झोला बेल्ती बोकेर | काम् धाम केहि थे’न | बस्यो, चोर्या बेल्ती चपायो | दुइ तीन दिनमा खलास भए बेल्ती | फेरी अर्को पटक जानु पर्ने भयो | घरको एभरेडी लाइटमा चोर्नाकै लागि एक जोडा बेटारी एक्स्ट्रा जोडियो | फेरी लागियो अर्को साँझ ‘मिसन बेल्ती’ |

लोभ बढ्दै गयो | जति घरको नजिक पुग्यो उति मिठा र ठुला दाना भएका बेल्ती | यसो आँगनको छेउँमा हेरेको त अनार पनि रैछ | तर पाकेको थिएन, त्यसैले मन गएन | सुन्तलाको बोट भएको थाहा थ्यो | कता पट्टी भन्ने थाहा थिएन | खोज्दै जाँदा भेटियो | लास्टै अक्कड ठाउँमा रैछ | भैँसी गोठ र मलखातोको बिचमा | सुन्तला लटरम्मै !!!! हाम्रो त खुसीले झन्डै होस् उडेन | झोलामा पहिल्लेई टिपेका बेल्ती भरिएका थिए | अब सुन्तला केमा राख्नु !! मलखातोको गोबर खोस्र्यों दाउराले | अनि त्यैं पुर्यौं बेल्ती | झोला खालि भयो, अब पालो सुन्तलाको | बोटमा चढ्यौँ | बेल्ती जत्रो ठुलो बोट नि थिएन र बलियो पनि | तिर्थे माथिल्लो हाँगामा टेकेर अलि माथि माथिका टिप्दै झोलामा हाल्दै थ्यो, मैले तल तलका | “ गु खानिलाइ खली” हाम्ले सुन्तला भेटेको !!! काँचो पाक्या मतलब भएन | हाम्लाई “सुन्तला इज द सुन्तला” | रमाउदै टिप्दै थ्यौं | तिर्थेले भन्यो : बरुण !! 'मेरा आँखा त नन्दा भए' !!! सुन्तलाका गेडा खुट्याउन सकिन !!! मलाइ खै के भयो, के सुने ~!! हाँसोको फोहरा छुट्यो | जोड परेछ क्यारे मैले समातेको हाँगोमा बढी बल परेछ कर्याक्कै भाँचियो | म मल्खातामा गोबरमा लाछारिएँ | मैले समातेको र तिर्थेले टेकेको हाँगो यौटै पो रैछ | तिर्थे नि संगसंगै मलखातामा | जिउ भरि गोबरै गोबर भयो | पोखिएका सुन्तला खोजि खोजि गोबरमा गाडीम, बाँकी बोकेर पँधेरातिर लागिम मध्यरातमा | पँधेरा (कुवा)मा गएर गोबर पखालेर घर गयौँ | अब सुन्तलाको लत बस्यो | दुइ दिन पछी फेरी गयौँ | एक झोला ल्यायौं | कैले गोठको छानो भरि घुसार्थ्यों कैले कता लुकाउँथ्यौं | सुन्तला लुकाएर राख्न अत्ति मुस्किल भयो | जता राखे नि मगमग बासना आउने | एक दिन लाइट ल्याउन पाइएन | तर चोर्न नगई नहुने !! हामि सँग उपाएको के कमि थ्यो र!! टेकनारायण अंकललाइ हाम्रो योजना सुनाइम | ऊनी ग्याजेट (उसबेलाका हाम्रा ग्याजेट :टर्चलाइट, सानोखाले रेडियो, घडी आदि हुने गर्थे)का सौखिन थिए| हाम्रा सिनियर साथी (नाताले अंकल) तर डर छेरुवा| पहिले त डरले मानेनन, तर तिनी लाइटको लागि मात्र सहभागी हुने र दुइ सय मिटर परै लुकेर हाम्लाई पर्खिने शर्तमा मन्जुर भए | तिनलाई सम्साँझै तिर्थेको कोठामा बोलाइम | जानु पर्ने सबै सुतिसकेपछी थ्यो | तर हामि तिर्थ्या कोठामा आठ नबज्दै जम्मा भइम | टेक नारायण अंकल हाम्रा सिनियर र गणितमा राम्रो दक्खल राख्थे | त्यसैले ऊनी सँग साँझमा सँगै बस्नको लागि घरमा गणित सिक्न उनीसँग रहेको सुनाएपछि हुन्थ्यो | तिर्थेको कोठामा पहिले त एक दुइ थान हिसाब गरे जस्तो गरियो | तर करिब दश बजाउनु थ्यो | लाल्टिनको उज्यालोमा मस्त तास खेल्न थालीम कल्ब्रेक तिनजना | हुकुम रङ् जति हाम्ले पारेर टेकनारान अंकललाइ जिस्काउन थाल्यौं : रंग जति लगेर चाँप्यौ भन्दै | ऊनी बिचरा सोझा थिए | कहिल्ले उनको मुखबाट फोहोर शब्द सुनेका थिएनम हाम्ले | तर हाम्ले जिस्काउँदा झोंक चलेछ क्यारे ! “तिम्रिमा *** “ भनेर प्वाक्क बोले | हाम्लाई अनौठो लाग्यो हाँसोको फोहरा छुट्न थाल्यो | तर त्यो सब हर्कत अर्को कोठाको खोपा (घर बनाउदा खट बाँध्नको लागि बनाइने प्वाल)बाट तिर्थेकि आमाले हेरिरहनु भएको रहेछ | “तिम्रिमा ****, ****,***** गालिका बर्षा शुरु भए | मैले कुनै स्त्रीजाति बाट पहिलो चोटी सुनेको थिएँ त्यस्ता गालि | यो अनिकालको मट्टीतेलको सत्यानास गरेर पढ्ने बहानामा तास खेल्नी तिम्लाई डिंङ्ना हरु !!!! भन्दै लखेट्न थाल्नु भयो | धन्न हामि पूर्व तयारीमा थियौँ | झोला कम्मरमा बाँधिएको थियो, टेकनारायणको लाइट उनकै गोजामा | हामि फाल हाल्यौं | तोरी छर्नलाइ सम्म्याईएका बारीबारी फाल हाल्दै पँधेरा पुग्यौं | त्यतै एकान्तमा गफ गर्दै रातको दश बजायौं, अनि लाग्यौँ मिसन सुन्तला |

त्यसपछी पनि धेरै पटक नरे सार्किका सुन्तलामाथि आक्रमण भैरहे | कैले गोसाइँ कमलका केरा चोर्न जाँदा (कमल सहित ) त कैले द्वारे साहिँलाका पुजा हुँदा | सुन्तला को अध्याए सक्की सक्यो तर हाम्लाई नशा लागिसकेको थ्यो | हात चीलाईरहन्थे | कतिपय शब्द हरु तिर्थे र म बाहेक कसैले बुझ्ने थिएन | कोड वर्ड धेरै थिए | हिउँद लाग्यो अब उखु देखि लिएर बन्दा र काउली समेत बाँकी रहेनन | के टेस पर्थ्यो कुन्नि खै !! घरबाट साँझको भात खाएर निस्केको मान्छे राति कैले हाम्रा साहिँलाबाका काउली सोत्तर पारेर काँचै कोपर्ने, कैले पाँड्या हेड सरका | काउली चोर्दा जरै देखि उखेल्थिम | ताकी चोरिएको पत्ता नलागोस | सबै भन्दा टेस त भक्कु (भोगटे) टिपेर भिरालोमा पल्टाईदिँदा पर्थ्यो |

 त्यस्तैमा एक दिन ठुटेआँपा’रुखेको बारीको कान्लामा साँझमा केरा आधा पाकेको देखेँ | तिर्थे र म राति झोला लिएर आइम | आउँछम् भन्दा त केरा त काटेर लगीसकेछन | हिस्सै परेर फर्किंदै थिईम, एक्कासि बाघ सँग जम्का भेट भयो | सातोपुत्लो उड्यो | दुवै जना दुइ तिर भागीम, भाग्दै घरमा आउँदा हाम्ले लागेको झोला छैन | अब पर्यो अर्को आपद !! त्यो नखोजी सुख छैन | भोलि कसैले कसैका बारी तिर भेटे भने बर्बात हुन्छ, सबै पोल खुल्छ | रातभर लाएर खोजिम, भेटेपछी बल्ल चैनको सास फेरेर घरमा आएर सुतिम |

कैले काउली चोर्दा चोर्दै रातिमा गहुँबारीमा भाग्दा (काउलीमालिक पिसाब गर्न बाहिर निस्किँदा) सितले भिजेको सर्स्युंको फुल जिउ भरि लपक्कै टाँसिएर जिउ पुरै पहेंलपुर् हुन्थ्यो | तर अचम्म कसैले चुइँक्क सम्म थाहा पाएनन् | यदि रङ्गे हात नपक्रिएको खण्डमा आरोप लगाउने कुनै डर थिएन | हामि गाउँमा सोझा मध्यका पर्थिम |

पछी त आत्म ग्लानि हुँदै गयो | कसैले यत्तिकै जिस्केर जोर सँग हकारेजस्तो गरि बोलायो भने “लौ बर्बात भयो, यसले त हाम्रो कर्तुत थाहा पाएछ क्यारे “ जस्तो लाग्थ्यो |